Croesawodd Mabon ap Gwynfor bawb i’r cyfarfod a nodwyd ymddiheuriadau fel uchod.

Cytuno ar swyddogion y Grŵp / Cytundeb ar bwrpas y Grŵp

Pwrpas y Grŵp hwn yw ‘trafod heddwch a chymod yng nghyd-destun cymwyseddau datganoledig Cymru’.

Cytunodd y mynychwyr ar y diben drafft. Cyflwynwyd gan Jane Dodds MS ac eiliwyd gan Darren Millar MS.

Cytundeb Aelodau'r Senedd i gefnogi sefydlu'r Cytundeb Grŵp

Cafwyd cytundeb trawsbleidiol i gefnogi sefydlu'r GTB ar Heddwch a Chymodi gan Jane Dodds AS, Darren Millar MS, Heledd Fychan MS a Mike Hedges MS (roedd Ryland Doyle yn bresennol ar ran Mike Hedges).

Enwebiadau ar gyfer y Gadair a'r Ysgrifenyddiaeth

Cytunwyd y byddai Mabon ap Gwynfor AS yn cadeirio'r GTB a byddai’r Academi Heddwch yn darparu ysgrifenyddiaeth y GTB. Cyflwynwyd gan Darren Millar MS ac eiliwyd gan Jane Dodds AS.

Academi Heddwch Cymru

Rhoddodd Mererid Hopwood drosolwg byr o Academi Heddwch Cymru sy'n cael ei gadeirio gan Dr Rowan Williams. Mae mwy o wybodaeth am yr Academi Heddwch yma: https://www.wcia.org.uk/academiheddwch/

Amcanion yr Academi Heddwch yw:

• bod Cymru'n gwneud cyfraniad a gydnabyddir yn rhyngwladol i ymchwil ac ymarfer heddwch.
• y gwelir ffocws ar heddwch yn strategaethau perthnasol Llywodraeth Cymru a pholisïau.
• Y ceir ymgysylltu cryf â'r cyhoedd o ran ymchwil ac ymarfer heddwch yng Nghymru.

Nododd Mererid bwysigrwydd cymod yng ngwaith y GRhG a'r mudiad heddwch ehangach. Nododd hefyd arwyddocâd sefydlu'r GTB ar yr adeg hon o waethygu gwrthdaro byd-eang a dathliadau sydd i ddod yn dathlu canmlwyddiant Cynghrair y Cenhedloedd ac Apêl Heddwch y Merched.

Talodd Mabon ap Gwynfor AS deyrnged i chwiorydd Cymru am eu gwaith hanesyddol a chyfredol i hyrwyddo heddwch a chymod.

Aelodau eraill y Grŵp

Cynigiodd Mabon ap Gwynfor AS y dylai aelodaeth y GTB fod ar agor. Cytunwyd ar hyn gan bawb oedd yn y cyfarfod. Gwahoddodd Mabon y rhai a oedd yn bresennol i rannu manylion y GTB gydag unrhyw un sydd â diddordeb mewn heddwch a chymodi a hefyd i gyflwyno unrhyw syniadau ar gyfer y flaenraglen waith. Gohebiaeth i'w hanfon ymlaen i hayleyrichards@wcia.org.uk

Heddwch a chymod yng nghyd-destun addysg yng Nghymru

Jane Harries - Cydlynydd Addysg Heddwch Canolfan Gymreig Materion Rhyngwladol

Cymru a gyflwynwyd i'r grŵp (copi wedi’i atodi). Cafwyd trafodaeth a sesiwn hawl i holi ar ôl y cyflwyniad. Rhannwyd y dolenni canlynol hefyd:

1)     Mae papur polisi a mapio Addysg Heddwch WCIA yma: https://www.wcia.org.uk/research-policy/peace-education-policy-paper/

2)    Mae adroddiad terfynol Cymdeithas y Cymod ac argymhellion am recriwtio plant i'r fyddin yng Nghymru yma: https://www.cymdeithasycymod.cymru/ymchwil-recriwtio-ysgolion/

Rhannwyd clip fideo o Ysgol Uwchradd Cyfartha ar fod yn ysgol heddwch yn y sgwrs https://youtu.be/v_Cuv8of1V0

Nododd aelodau'r GTB bwysigrwydd y gwaith hwn yng Nghymru, pwysigrwydd cymodi yng nghymdeithas Cymru, gwleidyddiaeth Cymru a sut rydym yn rhyngweithio â'n gilydd (yn enwedig ar adegau o wrthdaro) a phwysigrwydd cynnig gobaith i bobl ifanc sy'n byw mewn byd heriol.

Rhannodd Crynwyr ym Mhrydain gyswllt â'u hadroddiad newydd Peace at the Heart – adroddiad perthynol i addysg yn ysgolion Prydain a rannwyd gyda gweision sifil Llywodraeth Cymru ar 13 Mai 2022. Gallwch ddarllen yr adroddiad yma: https://quaker.org.uk/documents/peace-at-the-heart

Trafodwyd os oedd canllawiau wedi’u cyhoeddi gan Lywodraeth Cymru ar ymweliadau gan y fyddin i ysgolion Cymru a argymhellwyd gan adroddiad gan y Pwyllgor Deisebau yn 2015. 

CAM I’W GYMRYD: Y Cadeirydd i ysgrifennu at yr holl Gyfarwyddwyr Addysg ar draws Cymru i dynnu sylw at y Cynllun Ysgolion Heddwch a sut y gall gefnogi cyflwyno'r cwricwlwm newydd i Gymru.

CAM I’W GYMRYD: Y Cadeirydd i ysgrifennu at y Gweinidog Addysg i ofyn am unrhyw ganllawiau a gyhoeddir ar gyfer ymwelwyr, megis y fyddin, i ysgolion Cymru, i sicrhau bod gwybodaeth yn dryloyw a bod disgyblion yn cael eu hannog i ofyn cwestiynau hollbwysig.

Dyddiad a phwnc y cyfarfod nesaf

Cytunwyd y dylai'r GTB gwrdd ddwywaith cyn diwedd 2022, gyda'r cyfarfod nesaf ym mis Medi (dyddiad i’w gadarnhau). Cytunwyd y dylid gwahodd Jane Hutt AS i gyfarfod yn y dyfodol i drafod dull Llywodraeth Cymru o ymdrin â heddwch.

Unrhyw fater arall

Anfonodd Jill Evans nodyn yn atgoffa'r grŵp bod dathliad pen-blwydd 40 Arddangosfa Cymru Ddi-Niwclear yn teithio ar hyn o bryd. Bydd y dathliadau'n dod i ben mewn digwyddiad yn y Senedd ym mis Tachwedd neu fis Rhagfyr 2022.